7 điều cần biết khi chó bị sỏi thận và sỏi bàng quang

Sỏi là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến và nguy hiểm ở chó, đặc biệt là sỏi thận và sỏi bàng quang. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể gây biến chứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng thú cưng. Dưới đây là 7 điều quan trọng mà bạn cần biết khi chó bị sỏi.

Sỏi là gì và tại sao chó lại bị sỏi?

Sỏi là hiện tượng hình thành các tinh thể rắn trong hệ tiết niệu của chó, thường gặp nhất ở thận và bàng quang. Những viên sỏi này được cấu tạo từ các khoáng chất và muối có trong nước tiểu, khi tích tụ lại và không được thải ra ngoài kịp thời sẽ kết tinh thành sỏi.

Ở chó, sỏi có thể xuất hiện dưới nhiều dạng khác nhau, phổ biến nhất là:

Sỏi struvite: Thường hình thành khi có nhiễm trùng đường tiết niệu.

Sỏi oxalat canxi: Xuất hiện do chế độ ăn chứa quá nhiều canxi, hoặc do cơ địa.

Sỏi urat: Thường gặp ở giống chó có vấn đề về gan như Dalmatian.

Nguyên nhân khiến chó bị sỏi

Có nhiều yếu tố khiến chó bị sỏi, bao gồm:

Chế độ ăn uống mất cân bằng: Thức ăn quá nhiều đạm, canxi hoặc muối có thể làm thay đổi độ pH nước tiểu, tạo điều kiện cho sỏi hình thành.

Uống không đủ nước: Nước tiểu đặc sẽ khiến các khoáng chất dễ kết tinh thành sỏi.

Nhiễm trùng đường tiết niệu: Vi khuẩn làm thay đổi môi trường nước tiểu, tạo điều kiện hình thành sỏi struvite.

Yếu tố di truyền: Một số giống chó có nguy cơ mắc sỏi cao hơn do cơ địa như Shih Tzu, Miniature Schnauzer, Bichon Frise, Yorkshire Terrier, Dalmatian.

Bất thường chuyển hóa: Các rối loạn chuyển hóa hoặc bệnh về gan, thận có thể gây sỏi urat hoặc oxalat.

Chó ít vận động: Ít vận động làm giảm hoạt động bài tiết và thải độc, từ đó gia tăng nguy cơ kết tinh khoáng chất.

Sỏi ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe của chó?

Sỏi gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng như:

Tắc nghẽn đường tiết niệu, khiến chó không thể đi tiểu

Đau đớn, viêm nhiễm, làm chó mệt mỏi, chán ăn

Tổn thương thận hoặc bàng quang, dẫn đến nhiễm trùng, suy thận

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, sỏi có thể gây biến chứng nguy hiểm đến tính mạng của thú cưng.

Phân biệt sỏi thận và bàng quang ở chó

Ở chó, các tinh thể khoáng chất có thể kết tụ và tích tụ tại nhiều vị trí trong hệ tiết niệu, trong đó phổ biến nhất là tại thận và bàng quang. Mặc dù đều là hiện tượng kết tinh không tan trong nước tiểu, nhưng chúng lại khác nhau hoàn toàn về vị trí hình thành, dấu hiệu nhận biết, mức độ nguy hiểm và hướng điều trị. Việc phân biệt rõ ràng ngay từ đầu sẽ giúp bác sĩ thú y đưa ra phương án điều trị phù hợp và hiệu quả hơn, đồng thời giúp chủ nuôi hiểu chính xác vấn đề thú cưng đang gặp phải.

Trường hợp các tinh thể hình thành bên trong thận – cơ quan lọc máu và loại bỏ chất cặn bã – thường được đánh giá là nghiêm trọng hơn. Khi tình trạng này xảy ra, chó có thể cảm thấy đau vùng lưng hoặc bụng dưới, kèm theo biểu hiện mệt mỏi, chán ăn, uống nước nhiều hơn nhưng tiểu ít, nước tiểu sẫm màu hoặc có máu. Nếu không được phát hiện sớm, các tinh thể này có thể ảnh hưởng đến chức năng lọc máu, gây nhiễm trùng, viêm hoặc thậm chí suy thận.

Ngược lại, nếu các tinh thể tích tụ trong bàng quang – nơi chứa nước tiểu trước khi bài tiết ra ngoài – biểu hiện thường rõ ràng hơn và dễ nhận biết. Chó có thể đi tiểu nhiều lần nhưng mỗi lần rất ít, tỏ ra đau khi rặn, nước tiểu có mùi lạ hoặc lẫn máu. Một dấu hiệu thường gặp khác là hành vi liếm vùng kín liên tục do cảm giác khó chịu. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, các viên tinh thể có thể làm tắc nghẽn đường tiểu, dẫn đến tình trạng bí tiểu – cần cấp cứu ngay để tránh nhiễm độc toàn thân.

Dù xuất hiện ở vị trí nào, những tinh thể này đều là mối đe dọa đến sức khỏe của thú cưng nếu không được can thiệp kịp thời. Vấn đề tại thận thường nghiêm trọng hơn do ảnh hưởng đến chức năng sống còn, trong khi tích tụ ở bàng quang tuy dễ phát hiện nhưng nếu chủ quan cũng có thể gây ra biến chứng không mong muốn.

Phương pháp điều trị phụ thuộc vào kích thước và vị trí hình thành. Với trường hợp nhẹ, bác sĩ có thể chỉ định thuốc hỗ trợ đào thải hoặc điều chỉnh chế độ ăn uống. Nhưng nếu các viên quá lớn hoặc có dấu hiệu tắc nghẽn, cần can thiệp ngoại khoa như phẫu thuật hoặc tán mảnh. Duy trì chế độ ăn phù hợp và kiểm tra sức khỏe định kỳ là điều cần thiết để ngăn ngừa tái phát.

Tóm lại, hiểu rõ sự khác biệt giữa hai tình trạng trên sẽ giúp bạn phản ứng nhanh chóng, tránh để bệnh tiến triển nặng. Ngay khi nhận thấy thú cưng có biểu hiện bất thường liên quan đến tiểu tiện, hãy đưa bé đi khám để được tư vấn và điều trị đúng cách.

 Dấu hiệu nhận biết chó bị sỏi

Phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến đường tiết niệu là yếu tố then chốt giúp bảo vệ sức khỏe cho thú cưng. Tuy nhiên, các triệu chứng ban đầu thường dễ bị nhầm lẫn với những bệnh lý khác, nên chủ nuôi cần thật sự tinh ý. Khi có vật thể bất thường xuất hiện trong hệ bài tiết, cơ thể chó sẽ có những biểu hiện rõ rệt qua hành vi và thể trạng.

Một trong những dấu hiệu dễ nhận biết nhất là thay đổi trong việc đi tiểu. Chó có thể đi tiểu nhiều lần trong ngày, nhưng lượng nước tiểu rất ít. Thậm chí có những lúc chó rặn mạnh nhưng không tiểu được, điều này cho thấy có thể đang bị tắc nghẽn ở đường tiết niệu. Một số trường hợp nước tiểu có màu hồng nhạt hoặc đỏ do lẫn máu, kèm theo mùi khai nặng hơn bình thường.

Ngoài ra, chó thường xuyên liếm vùng kín – một hành vi phản xạ để giảm đau hoặc khó chịu ở khu vực này. Nếu bạn thấy bé hay rên rỉ khi đi vệ sinh, trốn vào góc, hoặc thể hiện sự mệt mỏi, chán ăn, đó có thể là tín hiệu cơ thể đang gặp vấn đề bên trong.

Một số trường hợp nghiêm trọng, thú cưng có thể bị sốt nhẹ, nôn mửa hoặc đau vùng bụng dưới. Đây là biểu hiện cho thấy tình trạng đã chuyển sang giai đoạn ảnh hưởng đến chức năng gan – thận hoặc có nhiễm trùng thứ phát. Việc để tình trạng kéo dài không điều trị có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm, thậm chí gây tử vong do suy thận cấp.

Quan sát và lắng nghe những thay đổi nhỏ từ thú cưng là cách tốt nhất để phát hiện bất thường kịp thời. Nếu nhận thấy một hoặc nhiều triệu chứng kể trên, bạn nên đưa chó đến cơ sở thú y uy tín để được kiểm tra và chẩn đoán bằng hình ảnh như siêu âm, X-quang. Việc can thiệp sớm giúp tiết kiệm chi phí điều trị và giảm nguy cơ biến chứng về sau.

 Chẩn đoán sỏi bằng cách nào?

Để xác định chính xác tình trạng của thú cưng khi nghi ngờ có vấn đề trong hệ tiết niệu, bác sĩ thú y sẽ tiến hành một loạt các bước kiểm tra lâm sàng và cận lâm sàng. Những phương pháp này không chỉ giúp phát hiện sự hiện diện của các tinh thể hoặc vật thể lạ trong cơ thể, mà còn cung cấp thông tin về mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của chó.

Xét nghiệm nước tiểu

Đây là bước cơ bản và quan trọng nhất trong quá trình chẩn đoán. Mẫu nước tiểu của chó sẽ được phân tích để đánh giá:

Độ pH nước tiểu (môi trường axit hay kiềm)

Sự hiện diện của tinh thể, máu, protein hoặc vi khuẩn

Dấu hiệu của nhiễm trùng đường tiết niệu – nguyên nhân thường gặp làm tăng nguy cơ hình thành sỏi

Thông qua xét nghiệm này, bác sĩ có thể xác định loại tinh thể đang hình thành và đưa ra định hướng điều trị ban đầu.

Chẩn đoán hình ảnh: Siêu âm và X-quang

Siêu âm bụng giúp quan sát rõ cấu trúc các cơ quan trong hệ tiết niệu như thận, bàng quang và niệu đạo. Kỹ thuật này đặc biệt hữu ích để phát hiện các viên tinh thể có kích thước nhỏ hoặc chưa gây biến chứng.

Chụp X-quang lại có ưu thế trong việc phát hiện sỏi có chứa khoáng chất như canxi, vốn hiện rõ trên phim. Phim X-quang cho thấy được vị trí, hình dạng và số lượng sỏi – thông tin rất cần thiết để quyết định có cần can thiệp ngoại khoa hay không.

Trong nhiều trường hợp, bác sĩ có thể kết hợp cả hai phương pháp này để có hình ảnh toàn diện nhất về tình trạng của thú cưng.

Xét nghiệm máu

Bên cạnh việc tìm sỏi, bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm máu để đánh giá mức độ ảnh hưởng đến chức năng thận. Những chỉ số như ure, creatinine, điện giải… sẽ cho biết thận có đang bị tổn thương hay suy giảm chức năng không. Điều này đặc biệt quan trọng khi nghi ngờ sỏi ở thận hoặc biến chứng do tắc nghẽn gây ra.

Tổng hợp tất cả kết quả từ các xét nghiệm trên sẽ giúp bác sĩ xác định:

Vị trí chính xác của các tinh thể (thận, bàng quang, niệu đạo…)

Kích thước và số lượng

Loại tinh thể phổ biến (struvite, oxalat, urat…)

Mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của chó

Từ đó, bác sĩ sẽ tư vấn phương án điều trị phù hợp: dùng thuốc, điều chỉnh dinh dưỡng hay cần can thiệp ngoại khoa. Việc chẩn đoán đúng ngay từ đầu không chỉ giúp quá trình điều trị hiệu quả hơn mà còn hạn chế nguy cơ tái phát trong tương lai.

 Các phương pháp điều trị sỏi ở chó

Sau khi đã được chẩn đoán chính xác về vị trí, loại và mức độ nghiêm trọng, việc điều trị sẽ được bác sĩ thú y chỉ định theo từng trường hợp cụ thể. Mục tiêu điều trị không chỉ là loại bỏ các viên sỏi hiện có, mà còn ngăn ngừa biến chứng và hạn chế nguy cơ tái phát trong tương lai.

Dùng thuốc hỗ trợ bào mòn sỏi và thay đổi chế độ ăn

Đối với các viên nhỏ hoặc còn ở giai đoạn tinh thể, bác sĩ có thể chỉ định thuốc tan sỏi kết hợp với thức ăn chuyên biệt để điều chỉnh pH nước tiểu, giúp làm mềm và bào mòn dần các tinh thể. Những loại sỏi như struvite thường đáp ứng tốt với phương pháp này nếu phát hiện sớm.

Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng cũng được kiểm soát nghiêm ngặt: hạn chế đạm, canxi, muối và các chất có thể làm tăng nguy cơ kết tinh khoáng chất. Việc sử dụng các dòng thức ăn thú y dành riêng cho chó mắc bệnh đường tiết niệu là một phần không thể thiếu trong phác đồ điều trị.

Điều trị kháng sinh nếu có nhiễm khuẩn kèm theo

Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy có sự hiện diện của vi khuẩn trong nước tiểu, kháng sinh sẽ được sử dụng để loại bỏ nhiễm trùng. Việc kiểm soát nhiễm khuẩn không chỉ giúp chó hồi phục nhanh hơn mà còn ngăn ngừa việc hình thành thêm tinh thể do môi trường nước tiểu bị thay đổi.

Phẫu thuật hoặc tán sỏi đối với trường hợp nặng

Khi các viên đã có kích thước lớn, gây tắc nghẽn hoặc không thể bào mòn bằng thuốc, phẫu thuật lấy sỏi là giải pháp cần thiết. Đây là phương pháp hiệu quả để loại bỏ sỏi nhanh chóng, nhưng cũng đòi hỏi kỹ thuật cao và quá trình chăm sóc hậu phẫu cẩn thận.

Ngoài ra, một số cơ sở thú y hiện nay còn áp dụng phương pháp tán sỏi bằng laser hoặc sóng siêu âm trong trường hợp phù hợp, giúp giảm xâm lấn, rút ngắn thời gian hồi phục.

Duy trì chế độ ăn đặc biệt sau điều trị

Ngay cả sau khi sỏi đã được loại bỏ, nguy cơ tái phát vẫn rất cao nếu chó không được ăn uống hợp lý. Do đó, việc duy trì chế độ dinh dưỡng phòng ngừa là điều bắt buộc. Chủ nuôi cần tuân thủ nghiêm túc hướng dẫn về khẩu phần ăn, loại thực phẩm nên dùng và lượng nước cung cấp mỗi ngày. Một số loại thức ăn thú y có thể giúp điều chỉnh độ pH nước tiểu và ngăn hình thành tinh thể mới.

Lưu ý: Quá trình điều trị cần được theo dõi sát sao bởi bác sĩ thú y. Việc tự ý dùng thuốc hoặc thay đổi chế độ ăn mà không có chỉ định có thể gây phản tác dụng, khiến tình trạng bệnh chuyển biến xấu hơn. Ngoài ra, các biến chứng nguy hiểm như tắc niệu đạo, nhiễm trùng huyết hoặc suy thận cấp có thể xảy ra nếu bệnh không được kiểm soát kịp thời.

Chế độ ăn và sinh hoạt cho chó bị sỏi

Sau khi điều trị, việc điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt là yếu tố quan trọng hàng đầu giúp chó phục hồi nhanh chóng, đồng thời ngăn ngừa tái phát. Dinh dưỡng đúng cách có thể làm thay đổi môi trường nước tiểu – từ đó giúp kiểm soát quá trình kết tinh khoáng chất. Ngoài ra, lối sống lành mạnh sẽ hỗ trợ hệ tiết niệu hoạt động hiệu quả hơn.

Kiểm soát dinh dưỡng – yếu tố quyết định

Đối với chó từng gặp vấn đề liên quan đến đường tiết niệu, bạn cần hết sức cẩn trọng khi lựa chọn thực phẩm. Một số nguyên tắc cần lưu ý bao gồm:

Hạn chế các loại thực phẩm chứa nhiều đạm và khoáng chất như gan, nội tạng động vật, sữa, phô mai, rau chân vịt (rau bina), cà rốt hoặc các loại thực phẩm giàu oxalat. Dư thừa các chất này sẽ làm tăng nguy cơ kết tinh trong nước tiểu.

Sử dụng thức ăn chuyên biệt dành cho chó bị sỏi, thường là các loại hạt khô hoặc thức ăn ướt được bác sĩ thú y khuyên dùng. Các dòng sản phẩm này có thành phần cân đối về khoáng chất, điều chỉnh độ pH nước tiểu và hỗ trợ hòa tan tinh thể còn sót lại. Tuyệt đối không trộn lẫn thức ăn chuyên biệt với đồ ăn thường ngày nếu không có chỉ định từ bác sĩ.

Không nên cho chó ăn đồ ăn thừa của người, nhất là những món mặn, chiên rán hoặc nhiều gia vị. Những loại thực phẩm này không chỉ gây hại cho thận mà còn làm rối loạn chuyển hóa khoáng trong cơ thể.

Đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày

Nước đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc duy trì chức năng thận và giúp hòa tan các chất cặn bã trong nước tiểu. Khi chó uống đủ nước, nước tiểu sẽ loãng hơn, từ đó giảm nguy cơ kết tinh và hình thành sỏi mới.

Một số mẹo nhỏ để khuyến khích chó uống nước:

Đặt nhiều bát nước sạch ở các vị trí dễ thấy trong nhà

Thay nước thường xuyên, ít nhất 1–2 lần/ngày

Với chó lười uống nước, có thể thêm một chút nước ấm hoặc nước luộc gà (không muối) vào thức ăn

Tăng cường vận động nhẹ nhàng

Hoạt động thể chất giúp kích thích lưu thông máu, hỗ trợ chức năng thận và thúc đẩy hoạt động bài tiết diễn ra đều đặn. Chủ nuôi nên:

Cho chó đi dạo mỗi ngày từ 15–30 phút

Hạn chế nhốt chó quá lâu trong không gian hẹp

Không nên vận động quá mạnh nếu chó mới hồi phục sau phẫu thuật

Vận động đúng cách không chỉ giúp cải thiện thể chất mà còn hỗ trợ tinh thần, giúp chó vui vẻ, ăn ngon và hồi phục nhanh hơn.

Tóm lại, để phòng tránh tái phát, việc chăm sóc chó sau điều trị không dừng lại ở đơn thuốc mà còn phụ thuộc rất nhiều vào cách bạn xây dựng chế độ ăn uống và sinh hoạt hàng ngày. Sự đồng hành của chủ nuôi chính là yếu tố quyết định giúp thú cưng duy trì sức khỏe lâu dài và tránh được những biến chứng không mong muốn.

Cách phòng ngừa sỏi cho chó

Trong chăm sóc thú cưng, việc chủ động phòng bệnh luôn hiệu quả và tiết kiệm hơn rất nhiều so với điều trị. Các vấn đề về hệ tiết niệu, đặc biệt là tình trạng hình thành tinh thể, hoàn toàn có thể được hạn chế nếu chủ nuôi có chế độ chăm sóc hợp lý và quan sát thường xuyên. Dưới đây là những nguyên tắc quan trọng giúp bạn giảm thiểu nguy cơ sỏi hình thành ở chó.

Duy trì chế độ ăn uống khoa học

Thức ăn là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến sự thay đổi trong thành phần nước tiểu. Vì vậy, hãy:

Tránh cho chó ăn đồ ăn thừa của người, đặc biệt là các món mặn, chiên rán, hoặc chứa nhiều gia vị.

Hạn chế các loại thực phẩm giàu oxalat hoặc canxi nếu không có chỉ định chuyên môn, ví dụ như gan, phô mai, rau bina, cà rốt sống, nội tạng động vật…

Ưu tiên dùng thức ăn được thiết kế riêng cho hệ tiết niệu hoặc loại thức ăn chất lượng cao với công thức cân bằng khoáng chất.

Nếu chó có tiền sử sỏi hoặc thuộc giống dễ mắc bệnh (như Dalmatian, Miniature Schnauzer, Yorkshire Terrier…), việc lựa chọn chế độ ăn càng cần cẩn trọng và nên tham khảo ý kiến bác sĩ thú y.

Luôn đảm bảo chó được uống đủ nước

Thiếu nước là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến nước tiểu đậm đặc – môi trường lý tưởng để khoáng chất kết tinh. Do đó, bạn nên:

Đặt nhiều bát nước sạch tại nơi dễ quan sát

Đổi nước thường xuyên, tránh để nước cũ quá 24h

Kiểm tra lượng nước chó uống mỗi ngày, nhất là trong thời tiết nóng

Với những bé lười uống nước, bạn có thể bổ sung nước qua các món ăn ướt như cháo loãng, nước hầm xương (không muối), hoặc dùng bình nước nhỏ giọt để kích thích hứng thú.

Theo dõi hành vi đi tiểu hằng ngày

Việc để ý thói quen đi vệ sinh của chó có thể giúp bạn phát hiện bất thường ngay từ đầu. Hãy chú ý các dấu hiệu như:

Tiểu nhiều lần bất thường hoặc ít đi rõ rệt

Rặn tiểu, kêu đau khi đi vệ sinh

Nước tiểu có mùi lạ, sẫm màu, có máu

Chó liếm vùng kín thường xuyên

Chỉ cần có một dấu hiệu nhỏ, bạn cũng nên đưa bé đến cơ sở thú y để được kiểm tra kỹ lưỡng.

Khám sức khỏe định kỳ và xét nghiệm nước tiểu

Ngay cả khi chó hoàn toàn khỏe mạnh, việc khám định kỳ 6 tháng/lần là cần thiết để tầm soát các bệnh không có biểu hiện rõ ràng. Đối với chó có nguy cơ cao, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm nước tiểu định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như tăng khoáng chất, thay đổi pH nước tiểu hoặc nhiễm trùng tiềm ẩn.

Xét nghiệm đơn giản, nhanh chóng nhưng có giá trị cao trong việc dự báo khả năng tái phát.

Tóm lại, việc phòng ngừa không quá phức tạp nếu bạn xây dựng được thói quen chăm sóc phù hợp ngay từ đầu. Một chế độ ăn lành mạnh, nước uống đầy đủ, quan sát kỹ lưỡng và khám sức khỏe định kỳ là “chìa khóa vàng” giúp thú cưng của bạn tránh xa nguy cơ bệnh lý liên quan đến đường tiết niệu – đặc biệt là sỏi.

Kết luận

Sỏi ở chó là tình trạng không nên xem nhẹ. Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị sẽ giúp bạn chăm sóc thú cưng tốt hơn và tránh được những biến chứng nghiêm trọng. Nếu nghi ngờ chó có dấu hiệu bị sỏi, đừng chần chừ – hãy đưa bé đến phòng khám thú y để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Kokopet – Thương Hiệu Chăm Sóc Chó Mèo Uy Tín Và Chất Lượng

Kokopet là thương hiệu chuyên cung cấp các sản phẩm chất lượng cao giúp bạn chăm sóc thú cưng dễ dàng và hiệu quả hơn. Với các dòng sản phẩm thức ăn, phụ kiện, và đồ dùng thân thiện với sức khỏe thú cưng, Kokopet luôn đồng hành cùng bạn trong việc bảo vệ thú cưng khỏi dị ứng và các vấn đề sức khỏe khác.

Hãy ghé thăm Kokopet để chọn lựa những sản phẩm phù hợp nhất.

Kokopet hoạt động 365 ngày/năm và 24 giờ mỗi ngày

Hệ thống cửa hàng Kokopet:

• 382 Ngọc Lâm, Long Biên, Hà Nội – Hotline: 0962571894
• 1052 Đường Láng, Đống Đa, Hà Nội – Hotline: 0813666988
• 391 Bạch Mai, Hai Bà Trưng, Hà Nội  – Hotline: 0812989886
• 498 Đường Láng, Đống Đa, Hà Nội – Hotline: 085812398